Czym jest złość?
Złość jest jedną z podstawowych emocji, która zwykle kojarzy nam się negatywnie, głównie dlatego, że towarzyszy jej uczucie dyskomfortu. Jednakże istnieje jasna strona złości – dzięki niej nasz organizm zostaje pobudzony do ingerencji w otaczające nas środowisko w celu odnalezienia tego, co jest źródłem naszej złości. Dzięki temu będziemy mieć możliwość do konfrontacji ze źródłem odczuwanej złości, co pomoże nam odzyskać stan równowagi emocjonalnej. Należy pamiętać, że zawsze odczuwamy jakąś emocję i należy je traktować jako znaki od naszego organizmu oraz środowiska, w którym żyjemy.
Kiedy odczuwamy złość?
Najczęściej odczuwamy złość, kiedy któraś z naszych potrzeb nie została zaspokojona (w pełni albo w cale) np. kiedy jesteśmy bardzo głodni zaczynamy odczuwać dyskomfort oraz złość i jest to dla nas sygnał, że należy coś zjeść. Złość pokazuje również, ze coś zagraża naszemu dobrostanowi i mobilizuje nas do zmiany tego odczucia (np. gdy podczas wykonywania czynności, która nie sprawia nam przyjemności zaczynamy odczuwać złość należy zrobić sobie krótką przerwę aby uwolnić się od powstałego napięcia). Mówi nam również kiedy ktoś lub coś zaczyna naruszać nasze zasady, wyznawane wartości i narusza postawione przez nas granice, jak np. kiedy cenimy sobie ciszę i spokój podczas wykonywania ważnej pracy lub podczas nauki, a nasz kolega lub koleżanka z pracy/uczelni/szkoły zaczyna głośno rozmawiać lub puszczać muzykę. W takiej sytuacji należy poprosić aby rozmawiał/a ciszej lub wyłączył/a muzykę. Należy pamiętać, że złość to nie jest to samo co agresja.
Jak wyrażamy złość?
Bardzo często złość wyrażana jest na 3 różne sposoby:
- Agresywnie – reakcja związana z atakiem słownym (krzyk, przekleństwa, ubliżanie) lub fizycznym, jednak w ten sposób przekraczamy granice drugiej osoby
- Pasywnie – reakcje tłumione, próba ignorowania emocji, co najczęściej prowadzi do dużego dyskomfortu. Tryb pasywny wiąże się również z niepodejmowaniem działań mających zmienić zaistniałą sytuację
- Asertywnie – najskuteczniejsza ze strategii, ale wymaga dodatkowego treningu, który polega na wyrażeniu złości, odwołaniu się do swoich potrzeb i emocji bez naruszenia granic odbiorcy oraz przy zachowanym szacunku do niego
Umów się na pierwszą konsultację!
Konsultacja psychologiczna poprzedza rozpoczęcie terapii indywidualnej.
Jak nasze ciało reaguje na złość?
Podczas odczuwania złości nasze ciało może reagować w następujący sposób:
- Przyspieszony oddech
- Napięcie mięśni (może prowadzić nawet do ich drżenia)
- Zaciśnięte zęby i pięści
- Silne ukrwienie mięśni twarzy (staje się wtedy bardziej czerwona i cieplejsza)
- Zwiększona czujność i tendencja do wyszukiwania sygnałów potencjalnego zagrożenia
- Ucisk w żołądku
- Poczucie jakbyśmy mieli „zaraz wybuchnąć”; niemożność powstrzymania łez
- Chęć do walki, uderzenia kogoś, skrzywdzenia kogoś
Jak radzić sobie ze zbyt silną złością?
Przede wszystkim nie należy jej tłumić ani ignorować. Należy pozwolić sobie na przeżycie złości, jednak nie możemy pozwolić na to aby ktoś na tym ucierpiał. Odczuwanie silnej złości nie daje nam prawa do przekraczania cudzych granic oraz do braku szacunku wobec innych. W takiej sytuacji należy podjąć odpowiednie działania, które zredukują powstałe napięcie. Aktywności, które mają na celu redukcję nadmiernego napięcia przyjmują różną formę i u każdego może to być co innego, dlatego należy szukać rozwiązania, które będzie dla nas najbardziej skuteczne. Dla jednych może to być aktywność fizyczna (np. bieganie), dla kogoś innego skuteczne może być zamknięcie się w pustym pokoju aby móc swobodnie wykrzyczeć lub wypłakać złość. Skuteczna może być również próba wyciszenia się i zwolnienia tempa pracy, gdyż ciągłe „bycie w biegu” może tylko utrzymywać napięcie. Można spróbować położyć się, wyrównać oddech i obserwować zmiany w naszym ciele (czy w dalszym ciągu nasze serce bije szybko czy może już się uspokoiło; czy w dalszym ciągu odczuwamy ucisk żołądka czy już się rozróżnił itp.).
Warto również wypróbować techniki relaksacyjne (techniki oddechowe, relaksacja np. na YouTube, techniki autogenne – napinanie po kolei wszystkich partii mięśni).
Szczególnie ważną rolę odgrywa komunikacja. Kiedy będziemy w stanie rozróżniać nasze emocje dzięki sygnałom z ciała, będziemy również w stanie zakomunikować je innym, a w rezultacie – pomoże nam to uniknąć nieprzyjemności wynikających z braku zrozumienia.
Jeśli praca osobista i wszelkie sposoby regulacji napięcia nie dają zamierzonych efektów, warto umówić się na konsultację psychologiczną oraz rozważyć podjęcie terapii w kierunku uzyskania przydatnych metod i narzędzi do lepszego zarządzania złością. Tym bardziej jeśli często nasza złość jest tak silna, że przeradza się w agresję.