Czym jest psychoterapia grupowa?
W psychologii stosowanej mamy do wyboru wiele opcji w zakresie nurtów psychoterapeutycznych oraz form pracy. Czasem trudno się w tym połapać. Spróbuję wyjaśnić czym jest terapia grupowa i dlaczego warto rozważyć taką formę pracy terapeutycznej.
Jak sama nazwa wskazuje terapia grupowa odbywa się w gronie kilku – kilkunastu osób. Z powodu braku wiedzy i doświadczeń, terapia grupowa bywa postrzegana jako psychoterapia o dużo mniejszej skuteczności . Mylnie traktowana jest jako rozwiązanie dla tych, którzy nie mogą pozwolić sobie na terapię indywidualną. Pojawiają się obawy się, że trzeba będzie dzielić się uwagą terapeuty, czasem i przestrzenią z innymi członkami grupy . Tymczasem to właśnie pozostali uczestnicy terapii stanowią jej największą wartość.
Jak działa proces grupowy w kontekście psychoterapii?
Członkowie grupy staja się wielogłowym terapeutą. Jest to okazja do przeglądania się w historiach innych ludzi jak w lustrach, do zmiany perspektywy i nabrania dystansu. Uczestnicząc w terapii grupowej można czerpać z odczuć i doświadczenia kilku osób, którzy doświadczają podobnych trudności. Uczestnicy grupy dają sobie wzajemnie zrozumienie i współczucie, a co najważniejsze – mogą uczyć się od siebie wzajemnie, w jaki sposób wyrażać emocje czy radzić sobie ze swoimi problemami. Terapia grupowa jest unikatową szansą na dowiedzenie się, jak postrzegają nas inni ludzie i jaką rolę pełnimy w grupie. Pozwala także na zmianę i „eksperymenty” w bezpiecznej atmosferze.
Najnowsze badania nad skutecznością psychoterapii dowodzą, że daje ona bardzo dobre efekty. (zmniejszenie objawów odnotowuje się nawet u 84% pacjentów po zaledwie 10-14 tygodniach intensywnej terapii grupowej.)
Rozpoczęcie terapii grupowej w Naszym Centrum poprzedza konsultacja, zdiagnozowanie problemu żeby uniknąć przypadkowości osób tworzących społeczność grupową.
Zalety terapii grupowej
Terapia grupowa ma wiele zalet, mogą z niej skorzystać zarówno osoby doświadczające różnych trudności – takich jak np. zaburzenia osobowości, lękowe czy depresja oraz osoby zdrowe, które chciałyby się rozwijać, a w szczególności zmienić swój sposób funkcjonowania w relacjach. Uczestnictwo w procesie grupowym jest najlepszym sposobem na przygotowanie dla obecnych i przyszłych psychoterapeutów. Uczestnictwo w terapii grupowej może być częścią tzw. pracy własnej, której wymaga się od osób aplikujących do szkół psychoterapii czy ubiegających się o certyfikat psychoterapeuty.
Różne formy psychoterapii grupowej
Terapia grupowa może przybierać różne formy takie jak:
- Terapia zamknięta – określony jest z góry czas trwania procesu, może trwać kilka miesięcy lub lat w tym samym składzie uczestników. W grupie zamkniętej wszyscy uczestnicy rozpoczynają i kończą terapią razem. W warunkach ambulatoryjnych grupa spotyka się 1 razy w tygodniu.
- Terapia otwarta – najbardziej zbliżona do naturalnych warunków funkcjonowania uczestników poza grupą. W grupie otwartej terapia trwa cały czas – nowi uczestnicy dołączają w trakcie trwania procesu. Zmienność pacjentów sprawia, że uczestnicy mogą być na zupełnie różnych od siebie poziomach. Ma to swoje zalety – osoba, która dopiero rozpoczyna terapię, może skorzystać z porad doświadczonych pacjentów, którzy właśnie kończą swój cykl terapeutyczny.
Różne formy psychoterapii grupowej- nurty terapeutyczne stosowane w naszym Centrum
Terapie grupowe różnią się również z perspektywy merytorycznej, każdy nurt prowadzi grupę w inny sposób:
- Terapia grupowa w nurcie Poznawczo -Behawioralnym jest terapią ustrukturyzowaną, stosuje określone techniki, protokoły pracy aby pomóc pacjentowi/klientowi zweryfikować własne wzorce myślenia i własne przekonania oraz zastąpić „błędy w myśleniu” bardziej realistycznymi i efektywnymi myślami, redukując w rezultacie dyskomfort i ograniczając samoograniczające zachowania.
- Terapia grupowa w duchu Gestalt skupiona jest na relacjach między uczestnikami grupy. Celem pracy jest poszerzanie świadomości (tu i teraz) własnych emocji, myśli, zachowań, przekonań oraz doznań z ciała. Podczas spotkań w czasie rzeczywistym budowane są relacje między uczestnikami grupy, dzięki temu możemy zaobserwować mechanizmy zaburzające autentyczny i spontaniczny kontakt z drugim człowiekiem.
Dzięki interwencjom terapeuty (a także grupy nazywanej czasem przez nas „wielogłowym terapeutą”) uczestnicy mają szansę zastąpić nieadaptacyjne strategie nowymi, bardziej aktualnymi, świadomymi technikami budowania relacji. Zrobić coś inaczej niż zwykle – w bezpiecznych warunkach, z zachowaniem zdrowych granic. Będąca przeniesionym obrazem rodziny grupa, daje możliwość domknięcia często zapomnianych i wypartych figur, których nie dane było uczestnikom domknąć w dzieciństwie. Będąca nowym plemieniem czy „wioską” grupa dostarcza członkom wsparcia, którego wcześniej brakowało, a które jest niezbędne do tego, by dokonać zmiany.
Proces grupowy – zmienny i nieprzewidywalny -odzwierciedlający płynną rzeczywistość – pozwala ćwiczyć elastyczność i kreatywność w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków. A także budować zaufanie do samego procesu.
Autorka wpisu: Agnieszka Gurzyńska
